Dolne drogi oddechowe
Plwocina, wydzielina oskrzelowa, BAL
Wartościowe diagnostycznie materiały z dolnych dróg oddechowych (plwocina, wydzielina
oskrzelowa, materiały pobrane podczas bronchoskopii) należą do najtrudniejszych do uzyskania i opracowania pod kątem mikrobiologicznym. Podczas pobierania plwociny do badania mikrobiologicznego łatwo ulega ona kontaminacji w jamie ustnej. Z tego powodu ustalono kryteria (ocena preparatu mikroskopowego barwionego metodą Grama), według których plwocina może być zakwalifikowana do dalszego opracowania.
Plwocina przydatna diagnostycznie musi spełniać następujące kryteria:
• obecność >25 leukocytów
• 10 komórek nabłonkowych w polu widzenia.
Do diagnostyki bakteryjnego zapalenia płuc można dostarczyć jedną próbkę plwociny, w przypadku podejrzenia gruźlicy do laboratorium należy przesłać od 3 do 5 próbek pobieranych przez kolejne dni.
Materiały pobierane w sposób minimalizujący możliwość kontaminacji, np. popłuczyny oskrzelikowo-pęcherzykowe (BAL), materiał biopsyjny czy pobrany przy użyciu szczoteczki wymagają zaawansowanych metod pobierania, dostępnych z reguły w lecznictwie zamkniętym.
Materiały z dolnych dróg oddechowych powinny być przesyłane do laboratorium nie później niż w ciągu 4 godzin. Jeśli jest to niemożliwe plwocinę, wydzielinę oskrzelową i inne materiały należy przechowywać i transportować w temperaturze 2‑8OC, jednak nie dłużej niż 24 godziny.
Wymazy z rurek intubacyjnych, tracheostomijnych itp. nie są materiałami diagnostycznymi w zakażeniach dróg oddechowych.
Z punktu widzenia diagnostycznego zapalenia dolnych dróg oddechowych możemy podzielić na „typowe” i „atypowe”. Drobnoustroje „typowe” rosną na standardowych podłożach, a ich wzrost uzyskuje się po 18-24 godzinach inkubacji. Bakterie „atypowe” wymagają specjalnych warunków wzrostu i długiego czasu inkubacji (5-30 dni). W zakażeniach pozaszpitalnych główne „typowe” czynniki etiologiczne to: S. pneumoniae, H. influenzae, M. catarrhalis, zaś „atypowe” to: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae, Legionella pneumophila.